Hội thảo khoa học: Các chuyên đề chuyên toán và ứng dụng
Trong hai ngày 28 và 29 tháng 11 năm 2009, tại Trung tâm Hội nghị thành phố Bắc Giang đã diễn ra Hội thảo khoa học “Các chuyên đề chuyên toán và ứng dụng” do Hội Toán học Hà Nội, trường Đại học Khoa học Tự nhiên – Đại học Quốc gia Hà Nội phối hợp với Sở Giáo dục Đào tạo Bắc Giang đồng tổ chức.
Tới dự Hội thảo có các GS, PGS, các nhà toán học thuộc các trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Sư phạm, Đại học Bách khoa Hà Nội, Viện Toán học, Hội Toán học Việt Nam, Hội Toán học Hà Nội, Tạp chí Toán học và Tuổi trẻ, Toán tuổi thơ 1, 2, các nhà quản lý giáo dục của thành phố Hà Nội, tỉnh Bắc Giang,… cán bộ chỉ đạo chuyên môn của các Sở Giáo dục và Đào tạo, học viên lớp cao học phương pháp toán sơ cấp, giáo viên toán trường THPT chuyên của các tỉnh thành và một số học sinh chuyên toán trường THPT chuyên Bắc Giang cùng tham dự.
Hội thảo lần này đúng vào thời điểm kỷ niệm 20 năm thành lập xemina liên Trường – Viện “Giải tích đại số và phương pháp toán sơ cấp” (1989 – 2009). Hội thảo đã giành một phần trang trọng trong phiên họp toàn thể sáng 28-11 để kỷ niệm, ôn lại chặng đường 20 năm semina. Sau lời phát biểu khai mạc hội thảo khoa học của GS. TSKH. Nguyễn Văn Mậu, Chủ tịch Hội Toán học Hà Nội, của ThS Nguyễn Đức Hiền, PGĐ sở GD&ĐT Bắc Giang, lần lượt các PGS Trần Huy Hổ (ĐHKHTN), PGS Nguyễn Đăng Phất (ĐHSP), GS. Lê Hùng Sơn (ĐHBK) – những thành viên kỳ cựu của semina – đã đăng đàn phát biểu ý kiến. Trong khoảng 30 phút, các phát biểu của các GS. PGS đã phác họa đậm nét và đầy đủ chặng đường 20 năm phát triển của semina.
Từ thực tiễn hoạt động của semina năm 1993, GS. Nguyễn Văn Mậu, người thành lập và chủ trì semina đã đề xuất với khoa Toán – Cơ – Tin của trường ĐHKHTN mở bậc đào tạo Thạc sỹ chuyên ngành Phương pháp Toán sơ cấp và được Bộ Giáo dục và Đào tạo đồng ý. Qua 17 năm đã đào tạo được hàng trăm thạc sỹ về chuyên ngành này, nhiều người đã trở thành cán bộ cốt cán về quản lý giáo dục ở nhiều địa phương và đã có những đóng góp đáng kể cho phong trào giáo dục mũi nhọn của các tỉnh thành trong cả nước.
Gắn với semina là chương trình bồi dưỡng nghiệp vụ sau đại học bộ môn Toán, triển khai từ năm 2002, mỗi năm bồi dưỡng trong 10 ngày hè cho cán bộ chỉ đạo chuyên môn của các Sở Giáo dục Đào tạo, giáo viên Toán của các trường THPT chuyên, các lớp chọn của cả nước. “Trường hè” này đã cung cấp cho học viên những kiến thức sâu sắc, bổ ích và cập nhật, bởi vậy học viên tham gia ngày càng đông. Lực lượng nòng cốt tham gia bồi dưỡng là các thành viên chủ chốt của semina: GS Nguyễn Văn Mậu, GS Đặng Huy Ruận, PGS Nguyễn Đăng Phất, PGS Nguyễn Thủy Thanh, PGS Nguyễn Minh Tuấn, PGS Nguyễn Vũ Lương,... Cùng với semina này đã hình thành nhiều đề tài, chương trình hợp tác nghiên cứu với các đồng nghiệp nước ngoài từ CHLB Nga, Ba Lan, Nhật Bản và Cộng hòa Liên bang Đức. Những hội thảo quốc tế được tổ chức tại Việt Nam mà semina các chuyên đề và phương pháp toán sơ cấp làm nòng cốt đã khẳng định vai trò vị trí của hướng nghiên cứu của semina trong cộng đồng toán quốc tế. Cũng từ semina này, nhiều luận án Tiến sĩ của các thành viên đ
Lầu tiên của semina đã được bảo vệ thành công trong đó có TS. Phạm Quang Hưng (PGĐ ĐHQGHN), PGS. TS. Nguyễn Cảnh Lương (Phó Hiệu trưởng ĐHBK HN), PGS. TS. Nguyễn Vũ Lương (Chủ nhiệm khối THPT chuyên Toán – Tin, ĐHKHTN), TS Trịnh Đào Chiến PGĐ Sở GDĐT Gia Lai, TS. Phạm Thị Bạch Ngọc Phó TBT Tạp chí TH và TT và nhiều PGS, TS khác. Hai mươi năm liên tục phát triển năng động và bền vững của semina đã có ảnh hưởng sâu rộng, thiết thực và hiệu quả tốt đẹp đến đào tạo bồi dưỡng giáo viên toán trong cả nước.
Sau phần “ôn cố tri tân” phiên họp toàn thể của hội thảo tiếp tục nghe trình bày các báo cáo khoa học. Mở đầu là báo cáo “Một vài ứng dụng của định lý Poncelet gắn liền với phép biến hình xạ ảnh đối hợp bộ n vào các hình học Euclide và Lobachevski” của PGS. TS. Nguyễn Đăng Phất (ĐH Sư phạm Hà Nội). Để thực hiện đề tài, tác giả đã sử dụng mô hình quen thuộc của mặt phẳng xạ ảnh và mặt phẳng Lobachevski. Tiếp theo GS. Nguyễn Văn Mậu (Hội Toán học Hà Nội) với báo cáo “Phương trình hàm với nhóm hữu hạn các biến đổi phân tuyến tính” trình bày một số kết quả liên quan đến phương trình hàm với đối số biến đổi trên trục thực (các biến đổi sinh ra bởi các phép biến hình sơ cấp trên trục thực: phép tịnh tiến, phản xạ, phép đồng dạng và phép nghịch đảo).
Các phiên họp chuyên đề tiếp theo, hội nghị đã được nghe 7 báo cáo gồm: - Một số bài toán về phương trình hàm dạng phân tuyến tính (ThS. Nguyễn Văn Tiến, trường THPT chuyên Bắc Giang). - Hệ vô hạn các phương trình đại số tuyến tính. (TS. Nguyễn Văn Ngọc, Viện Toán học). - Sử dụng máy tính điện tử khoa học trong dạy và học toán (TS. Tạ Duy Phượng, Ths Đỗ Thị Thảo Viện Toán học). - Ứng dụng của hệ đếm trong toán học phổ thông (Ths. Đỗ Thị Thảo, THPT chuyên Lê Hồng Phong, Thái Nguyên). - Khảo cứu bổ sung về định lý lớn Poncelet (ThS. Nguyễn Hữu Tâm, THPT chuyên Lê Quý Đôn, Bình Định). - Một số bài tập hình học phẳng cho học sinh giỏi (ThS Nguyễn Anh Tuấn, THPT chuyên Bắc Giang). - Ứng dụng lí thuyết đồng dư trong mã số mã vạch (ThS Nguyễn Trọng Nam, Sở Giáo dục Đào tạo Yên Bái). Nét nổi bật trong hội thảo lần này là bên cạnh các báo cáo khoa học của các “lão thành” trong ngành Toán còn rất nhiều báo cáo của lực lượng trẻ, giáo viên Toán của các trường THPT chuyên của các tỉnh Bắc Giang (2 báo cáo), Thái Nguyên (1 báo cáo), Yên Bái (1 báo cáo), Bình Định (1 báo cáo). Nội dung chính của Hội thảo gồm 2 phần: Phương trình hàm và hình học sinh bởi các phép biến đổi phân tuyến tính, một số ứng dụng của tin học trong giảng dạy toán phổ thông. Để ghi nhận kết quả của hội thảo, GS. Nguyễn Văn Mậu đã chủ biên và in cuốn Kỷ yếu hội nghị khoa học nhằm cung cấp một số kiến thức cơ bản về các chuyên đề chuyên toán và ứng dụng có thể sử dụng cho giáo viên toán phổ thông và bồi dưỡng học sinh giỏi. Cuối hội thảo, Ban tổ chức đã mời các đại biểu đi tham quan ngoại khóa tại khu du lịch sinh thái Suối Mỡ. Hội thảo nhân kỷ niệm 20 năm ngày ra đời xemina được tổ chức tại Bắc Giang là một dịp hội ngộ đầy tình nghĩa của những người làm toán và yêu thích bộ môn toán đã kết thúc tốt đẹp.
Người viết: Thẩm Ngọc Khuê
|