Sơ lược lịch sử Kỳ thi Olympic Toán Hà Nội mở rộng (HOMC)

1. Kỳ thi được khởi đầu từ năm 2004 - năm đầu tiên nhiệm kỳ IV của hội Toán học Hà Nội - Năm đó hội Toán học Singapor có mời Việt Nam tham dự kỳ thi Olympic Toán Singapor  (SMO). Hội Toán học Hà Nội nhận bảo trợ và tổ chức đội học sinh giỏi của Việt nam tham dự SMO 2004.

Kỳ thi Olympic Toán Hà Nội lần thứ nhất được tố chức - chỉ có học sinh Hà Nội tham dự - Đối tượng dự thi gồm 2 lứa tuổi:

–       lứa tuổi Jenior (lớp 8 phổ thông)

–       lứa tuổi Senior (lớp 10 phổ thông)

Học sinh dự thi là những học sinh giỏi Toán, đồng thời phải thành thạo tiếng Anh chuyên ngành Toán - vì phải giải toán bằng tiếng Anh - để có thể sau đó tham dự SMO 2004 do Hội Toán học Singapor tổ chức. Lứa tuổi Junior chỉ có học sinh 4 quận nội thành cũ tham dự, lứa tuổi Senior chỉ có học sinh 2 trường THPT Chu Văn An và Hà Nội - Amsterdam tham dự. Sau kỳ thi HMO lần thứ nhất, Hội Toán học Hà Nội đã lập được 2 đội tuyển Jenior và Senior gồm 29 thí sinh để dự thi SMO và ngay lần đầu tiên dự thi SMO đội tuyển Việt nam đã đạt kết quả tốt: 4 giải vàng, 9 giải bạc và 6 giải đồng (19 giải trên tổng số 29 dự thi).

Từ năm 2005 trở đi, kỳ thi HOMC bắt đầu mở rộng tới học sinh các tỉnh Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Hải Dương, Bắc Giang, Bắc Ninh… sau đó đến các tỉnh miền núi phía Bắc như Thái Nguyên, Tuyên Quang, Lạng Sơn,  Hòa Bình, Bắc Kạn, Hà Giang v.v… Trong những năm đầu, Hội Toán học Hà Nội là đơn vị chủ trì toàn bộ kỳ thi HOMC lần 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 (tổ chức coi, chấm thi, ký giấy khen và trao phần thưởng cho các thí sinh đat giải). Các kỳ thi đều được tổ chức tại Hà Nội, địa điểm thi đặt tại trường Đại học Khoa học Tự nhiên - Đại học Quốc gia Hà Nội. Các kỳ thi HOMC từ năm 2004 đến nay đều được tổ chức vào ngày chủ nhật trong tháng 3 dương lich hàng năm > Sau đó khoảng trên dưới 1 tháng (chấm thi và xét giải xong) lễ tổng kết cuộc thi và trao phần thưởng được tổ chức tại Hà Nội. Những học sinh đạt giải cao được chọn vào đội tuyển của Việt Nam dự thi SMO. Sau năm 2010, Singapor không tổ chức kỳ thi SMO hàng năm nữa, kỳ thi HOMC của hội Toán học Hà Nội vẫn tiếp tục phát triển, đến năm 2013 được Bộ GD và ĐT cho phép mở rộng ra toàn quốc.

         2.  Từ  năm 2012  có sự phối hợp giữa Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội và Hội Toán học Hà Nội, đồng tổ chức kỳ thi HOMC lần  thứ 9.

         Kỳ thi HOMC 2012  tổ chức vào chủ nhật 11 tháng 3 năm 2012, vẫn chỉ có 1 hội đồng thi, đặt tại trường Đại học Khoa học Tự nhiên - Đại học Quốc gia Hà Nội - 14 tỉnh thành có học sinh tham dự kỳ thi, ngoài các tỉnh miền Bắc, có thêm 2 tỉnh miền Trung là Đăk Lăk  và  Phú Yên. Số lượng thí sinh đông: 225 em nên phải chia thành 2 ca: ca sáng lứa tuổi Senior dự thi, ca chiều tổ chức thi cho lứa tuổi Junior. Ngày 27 tháng 4 năm 2012 tổ chức lễ tổng kết và phát  thưởng tại hội trường lớn của trường THPT Chu Văn An Hà Nội.

3. Năm 2013, Hội Toán học Hà Nội đã phối hợp với 3 Sở Giáo dục và Đào tạo: Hà Nội, Đăk Lăk và Đồng Tháp tổ chức kỳ thi HOMC lần thứ 10 mở rộng toàn quốc vào ngày chủ nhật 24-3-2013 tại 3 hội đồng coi thi, 576 thí sinh của 33 tỉnh, thành đã dự thi trong năm này.

- Hội đồng coi thi Hà Nội đặt tại trường THPT Chu Văn An có 503 thí sinh,

- Hội đồng coi thi Đăk Lăk đặt tại trường THPT chuyên Nguyễn Du có 28 thí sinh,

- Hội đồng coi thi Đồng Tháp đặt tại trường THPT chuyên Nguyễn Quang Diêu có 45 thí sinh.

Năm 2014, tổ chức kỳ thi HOMC lần  thứ 11 vào ngày 23-3-2014 tại 3 địa điểm (như năm trước) có 779 thí sinh của  42 tỉnh thành tham dự

              -Hội đồng coi thi Hà Nội có 632 thí sinh

              - Hội đồng coi thi Đăk Lăk có 44 thí sinh

              -Hội dồng Đồng Tháp có 103 thí sinh.

        Năm 2015, tổ chức kỳ thi HOMC lần thứ 12 vào ngày 22-3-2015 tại 3 địa điểm (như năm trước), có 634 thí sinh của 44 tỉnh thành tham dự.

- Hội đồng coi thi Hà Nội có 487 thí sinh,

- Hội đồng coi thi Đăk Lăk có 57 thí sinh,

- Hội đồng coi thi Đồng Tháp có 90 thí sinh.

Năm 2016,  kỳ thi HOMC lần thứ 13 tố chức vào ngày 12-3-2016  tại 3 địa điểm (như năm trước) có 975 thí sinh của 47 tỉnh, thành tham dự.

- Hội đồng coi thi Hà Nội có 692 thí sinh,

- Hội đồng coi thi Đăk Lăk có 88 thí sinh,

- Hội đồng coi thi Đồng Tháp có 195 thí sinh .

Tại hội đồng coi thi Hà Nội, hội đồng chấm thi chấm xong bài thi của thí sinh dự thi tại Hà Nội trong ngày 12-3, hội đồng xét giải làm việc vào sáng 13-3 và tổ chức lễ tổng kết, trao thưởng vào chiều 13-3-2016. Hai hội đồng Đăk Lăk và Đồng Tháp, vì phải gửi bài ra Hà Nội chấm, nên việc tổng kết và khen thưởng được tiến hành vào thời gian muộn hơn.

Năm 2017, tổ chức kỳ thi HOMC lần thứ 14 vào hai ngày 4 và 5 tháng 3 năm 2017. Cuộc thi năm nay có một số đổi mới, toàn quốc chỉ thành lập một hội đồng coi thi đặt tại Hà Nội. Thí sinh về dự thi phải ở lại Hà Nội trong hai ngày để dự tổng kết và nhận phần thưởng ngay đối với những em đạt giải. Có 843 thí sinh của 30 tỉnh, thành tham dự kỳ thi HOMC 2017. Sáng ngáy 4-3, thí sinh làm bài thi trong 180 phút. Buổi chiều cùng ngày, hội đồng chấm thi bắt đầu chấm bài, các thí sinh được ban tổ chức đưa vào lăng viếng Bác Hồ, tham quan nhà sàn của Bác. Sáng ngày 5-3 các thí sinh được đưa đến trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam  giao lưu với học sinh của trường, các trưởng đoàn và giáo viên đưa học sinh đi thi tham dự Hội thảo khoa học do Hội toán học Hà Nội tổ chức. Đúng 15 h ngày 5-3 Sở Giáo dục - Đào tạo Hà Nội và Hội Toán học Hà Nội đã tiến hành tổng kết và phát thưởng cho các thí sinh đạt giải. Kỳ thi HOMC 2017 đã kết thúc tốt đẹp.  

Bài viết của Thẩm Ngọc Khuê   

                                                          Phó Tổng thư ký Hội Toán học Hà Nội.